Ο Avedis Donabedian (7 Ιανουαρίου 1919 – 9 Νοεμβρίου 2000) είναι ο πατέρας της ποιότητας και της συστημικής προσέγγισης στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Ήταν ιατρός και ιδρυτής της έρευνας για την εφαρμογή των αρχών της Ποιότητας στις υπηρεσίες Υγείας και στη μελέτη για την κλινική αποτελεσματικότητα, πιο γνωστός ως δημιουργός του ‘’The Donabedian Model of Care’’.
Ο Donabedian συγκέντρωσε τη σχετική βιβλιογραφία για την έρευνα στις υπηρεσίες υγείας από τη δεκαετία του 1950 έως και τις αρχές της δεκαετίας του 1960 οπότε και παρουσίασε τα συμπεράσματά του σε μια μακροσκελή εργασία που δημοσίευσε το 1966 με τίτλο «Αξιολόγηση της ποιότητας της υγειονομικής περίθαλψης». Σε αυτή την εργασία ορίζει την ανάγκη να εξεταστεί η ποιότητα της παροχής υγειονομικής περίθαλψης σε όλες τις διαστάσεις της δομής, των διαδικασιών και των αποτελεσμάτων των υπηρεσιών υγείας.
Μεγάλο μέρος του μεταγενέστερου έργου του συνιστά μια λεπτομερή έκθεση των εννοιών και των μεθόδων που απαιτούνται για την εξέταση αυτών των θεμελιωδών πτυχών της υγειονομικής περίθαλψης. Ήταν πρωτοπόρος υποστηρικτής των συστημάτων διαχείρισης στις υπηρεσίες υγείας. Προσπάθησε να καθορίσει κάθε πτυχή της ποιότητας στα συστήματα υγείας και προτεινόμενα μοντέλα για τη μέτρησή της σε περισσότερα από 100 άρθρα- μελέτες και 11 βιβλία. Αυτά περιλαμβάνουν την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, την πληρότητα και την ακρίβεια των ιατρικών αρχείων, την προκατάληψη των παρατηρητών, την ικανοποίηση των ασθενών και τις πολιτισμικές διαστάσειςστην υγειονομική περίθαλψη. Το άθροισμα των προσπαθειών του βρίσκεται στην τριλογία του, Explorations in quality assessment and monitoring (1980–85), ένα τεράστιο έργο και πόνημα αναλυτικής σκέψης που εφαρμόζεται σε κάθε πτυχή της παροχής υπηρεσιών υγείας. Στο μοντέλο του προτείνει επτά πυλώνες/ διαστάσεις ποιότητας: αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα, μέγιστη αξιοπιστία, αποδοχή, νομιμότητα- καταλληλότητα, ισότητα και απόδοση κόστους- ωφέλους.
Το 1986 έλαβε το Βραβείο Έρευνας για τις Υπηρεσίες Υγείας. Μια δημιουργία αυτής της επιρροής είναι η ύπαρξη του Avedis Donabedian Foundation για τη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης στη Βαρκελώνη της Ισπανίας καθώς και η καθιέρωση διαφόρων βραβείων που φέρουν το όνομά του.
Προς τιμή του μεγάλου ερευνητή που θεμελίωσε τις αρχές της Ποιότητας και Αποτελεσματικότητας στις Υπηρεσίες Υγείας το Ινστιτούτου, φέρει και το όνομά του.
“Η ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας ως προς το σχεδιασμό και την εφαρμογή των συστημάτων είναι σημαντική, αλλά δεν αρκεί. Η αναγνώριση της αναγκαιότητας και ο σχεδιασμός συνιστούν αποκλειστικά ένα μηχανισμό κινητοποίησης. Είναι οι ηθικές διαστάσεις και η κουλτούρα των ατόμων τα συστατικά εκείνα που είναι απαραίτητα για την επιτυχία ενός συστήματος.
Τελικά, το μυστικό της ποιότητας είναι η ‘αγάπη’. Πρέπει να αγαπάς τον ασθενή σου, πρέπει να αγαπάς το επάγγελμά σου, πρέπει να αγαπάς το Θεό σου. Αν έχετε πραγματικά αγάπη για αυτό που κάνετε, μπορείτε στη συνέχεια να εργαστείτε παρακολουθώντας αναδρομικά το σύστημα και τις αδυναμίες του και, εν τέλει, να το βελτιώσετε.”
Avedis Donabedian
Πηγή: Wikipedia/ Avedis Donabedian
aaps.who.int/JulioFrenk , Executive Director Evidence and Information for Policy WHO, Geneva